วันศุกร์ที่ 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2556

ข้างขึ้น-ข้างแรมกับการสงเกต

ข้างขึ้นข้างแรม
ความหมายของข้างขึ้นข้างแรม
ข้างขึ้นข้างแรม (The Moon’s Phases) หมายถึงปรากฏการณ์ธรรมชาติ ที่มองเห็นดวงจันทร์มีรูปร่างแตกต่างกันไปบางคืนก็เสี้ยวเล็ก บางคืนสว่างเต็มดวง บางคืนก็มืดหมดทั้งดวง
ภาพ ๑
๑.ดวงจันทร์ต่ำแหน่งล่างมื่อผูสังเกตบนโลกน่าจะอยู่ในเวลาใด............
๒.เมื่อดวงจันทร์สีเทาอยู่ตำแหน่งบน ผู้สังเกตบนโลกน่าจะอยู่ในช่วงเวลาใด........

สาเหตุการเกิดข้างขึ้นข้างแรม
สาเหตุของการเกิดข้างขึ้นข้างแรม เกิดจากดวงจันทร์ไม่มีแสงในตัวเอง แต่ได้รับแสงจากดวงอาทิตย์ ดังนั้น เมื่อมองดวงจันทร์จากบนโลก เราจึงเห็นดวงจันทร์มีรูปร่างที่แตกต่างกันซึ่งการเปลี่ยนแปลง 1 รอบใช้เวลาประมาณ 29.5 วัน
ภาพ ๒
คำถาม
  จากภาพที่ ๒ แผนภาพวงใน และวงนอก แทนเงาที่เกิดบนดวงจันทร์ ภาพใดที่ทีผูสังเกตได้เมื่ออยู่นอกโลก............................
   ภาพวงใดที่ผู้สังเกตเห็นดวงจันทร์เมื่อผู้สังเกตอยู่บนโลก................


ข้างขึ้น
ข้างขึ้น (Waxing) เป็นช่วงที่เกิดขึ้นระหว่าง คืนเดือนมืดจนถึงคืนวันเพ็ญ โดยใช้ด้านสว่างของดวงจันทร์เป็นตัวกำหนด แบ่งออกเป็น 15 ส่วน เริ่มจาก ขึ้น 1 ค่ำ จนถึง ขึ้น 15 ค่ำ
ภาพ 3
   ๑.ภาพที่พบเป็นภาพที่ผู้สังเกตอยู่บนโลกหรือนอกโลก.........
   ๒. ผู้สังเกตหันหน้าเพื่อสังเกตไปทางทิศใด............. เนื่องจาก...............
ข้างแรม 
ข้างแรม (Waning) เป็นช่วงที่เกิดขึ้นระหว่างคืนวันเพ็ญจนถึงคืนเดือนมืดอีกครั้ง โดยใช้ด้านมืดของดวงจันทร์เป็นตัวกำหนด แล้วแบ่งออกเป็น 15 ส่วนโดยเริ่มจากแรม 1 ค่ำ จนถึง แรม 14-15 ค่ำ
ภาพ ๔
    ๑.เงามือมีขาดเพิ่มขึ้นหรือลดลงเมื่อข้างแรมเพิ่มขึ้น.........
    ๒.เงามืดบนดวงจันทร์เกิดจากโลกบังหรือด้านหลังของดวงจันทร์...........
คืนเดือนมืดคืนเดือนมืด หรือ New Moon เป็นตำแหน่งที่ดวงจันทร์อยู่ระหว่างโลกกับดวงอาทิตย์ หรือ ดวงจันทร์ อยู่หน้าดวงอาทิตย์ ในวันนี้ผู้สังเกตที่ด้านกลางคืนและด้านกลางวันบนโลก จะมองไม่เห็นดวงจันทร์ เราจึงเรียกคืนเดือนมืด หรือ จันทร์ดับ
ภาพ ๕
   ๑.การเกิดอุปราคาในคืนเดือนมืดหรือเดือนดับ เป็นแบบใด......
คืนเดือนเพ็ญ
วันเพ็ญหรือ Full Moon ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เป็นตำแหน่งที่ดวงจันทร์อยู่ตรงข้ามกับดวงอาทิตย์ ซึ่งแสงจากดวงอาทิตย์จะตั้งฉากกับดวงจันทร์พอดี ผู้สังเกตที่อยู่ด้านกลางวันจะไม่เห็นดวงจันทร์บนท้องฟ้าเลย ในขณะที่ผู้ที่อยู่ด้านมืดจะเห็นดวงจันทร์นานที่สุดคือ ตั้งแต่เวลาประมาณ 6 โมงเย็น จนถึง 6 โมงช้าของอีกวันหนึ่ง

ภาพ๖
๑.ภาพดวงจันทร์ใดที่ผู้สังเกตได้เมื่ออยุ่นอกโลก.....
๒.คืนเดือนเพ็ญมีโอกาสเกิดเงามืดได้หรือไม่ได้อย่างไร.......

หมายเหตุ ใช้เพื่อการศึกษาสำหรับนักเรียน